Uprawomocnił się wyrok NSA z dnia 4 kwietnia 2018 r., sygn. akt I FSK 887/16
Wyrok ten został wydany w sprawie skargi podatniczki po niekorzystnym początkowo rozstrzygnięciu przez organ podatkowy oraz WSA (syg III SA/GI 785/15) w sprawie, czy przesunięcie towarów (śr. trw.) z działalności gospodarczej jednego z małżonków do działalności gospodarczej drugiego z małżonków, dokonywane właśnie w ramach tych działalności w sytuacji gdy małżonków łączy wspólność majątkowa małżeńska, stanowi czy też nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, a zatem czy podlega czy też nie podlega opodatkowaniu VAT.
Istniało i istnieje nadal ugruntowane stanowisko organów podatkowych wskazujące, że małżonkowie prowadzący swoje odrębne jednoosobowe działalności gospodarcze (przy tym nie ważne czy mający czy niemający wspólności majątkowej małżeńskiej), o ile dokonują pomiędzy sobą generalnie jakichkolwiek transakcji gospodarczych w ramach tych swoich działalności, są traktowane takie transakcje na gruncie ustawy o VAT, tak samo jak transakcje z innymi kontrahentami (a więc na zasadach ogólnych).
NSA wyroku z dnia 4 kwietnia 2018 r., uznał jednak, że przepisy ustawy o VAT nie zabraniają co prawda małżonkom prowadzenia odrębnych działalności gospodarczych i bycia każdemu z nich czynnym podatnikiem VAT, jednak w sytuacji gdy między takimi małżonkami istnieje ustawowa wspólność majątkowa, to ów fakt (istnienie ustawowej wspólność majątkowej) oznacza, że wszystkie transakcje między takim małżonkami nie mogą mieć charakteru odpłatnego a tym samym nie jest możliwe uregulowanie należności pomiędzy małżonkami za takie transakcje, a więc nie są to czynności podlegające opodatkowaniu VAT.
Przypominam, że istnienie wspólności majątkowej reguluje art. 31 §1 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy w myśl którego z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny).
W świetle powyższego nie było wątpliwości w zakresie podatku PIT, że przekazanie przez małżonków np. środków trwałych (na potrzeby prowadzonej przez drugiego małżonka działalności gospodarczej) w sytuacji wspólność ustawowej małżeńskiej nie powodowało powstania przychodu ani kosztu uzyskania przychodów u żadnego z małżonków, a obecnie nie wywoła to również skutków w zakresie podatku VAT, choć nie do końca.
O ile bowiem np. dany składnik majątku jednego z małżonków został zakupiony na potrzeby jego działalności gospodarczej opodatkowanej i został odliczony od niego podatek VAT, to w sytuacji jego przekazania do działalności gospodarczej drugiego z małżonków, mając na uwadze ww. wyrok NSA, jest to czynność wyłączona spod ustawy o VAT (nieopodatkowana tym podatkiem) i takie przekazanie spowoduje obowiązek dokonania korekty wcześniej odliczonego podatku VAT przez małżonka przekazującego (okres korekty to co do zasady 5 lat a w przypadku nieruchomości lat 10)
