Prowadząc działalność gospodarczą przedsiębiorcy zobowiązani są do składania szeregu dokumentów, w tym deklaracji podatkowych. Jedną z nich jest deklaracja na podatek od towarów i usług VAT-7. Ustawodawca w art. 99 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. – o podatku od towarów i usług (Tekst jednolity z 2011 r., nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), nałożył na podatników obowiązek złożenia deklaracji za okresy miesięczne oraz kwartalne, odpowiednio do 25. dnia miesiąca po każdym kolejnym miesiącu lub do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale.
Zdarza się czasami, iż podatnicy z różnych przyczyn spóźnią się ze złożeniem deklaracji. Ustawodawca w takiej sytuacji wprowadził sankcje, które mogą grozić podatnikom za niedopełnienie obowiązku złożenia deklaracji. I tak zgodnie z treścią art. 54 § 1 ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Tekst jednolity z 2013 r., poz. 186 z późn. zm.), za nieskładanie deklaracji podatnik podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie. Jednakże ustawodawca w art. 16 § 1 cytowanej wyżej ustawy wprowadził instytucję tzw. „czynnego żalu”. Przepis powyższy stanowi, iż „Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.” Ponadto aby skorzystać z „dobrodziejstwa” tejże instytucji muszą zostać spełnione określone warunki, a mianowicie:
– sprawca musi w wyznaczonym przez organ terminie zapłacić należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem zabronionym,
– jeżeli czyn zabroniony nie polega na uszczupleniu należności publicznoprawnej, a orzeczenie przepadku przedmiotów jest obowiązkowe, sprawca powinien złożyć te przedmioty, natomiast w razie niemożności ich złożenia – uiścić ich równowartość pieniężną. Nie nakłada się obowiązku uiszczenia ich równowartości pieniężnej, jeżeli przepadek dotyczył przedmiotu, którego wytwarzanie, posiadanie, obrót, przechowywanie, przewóz, przenoszenie lub przesyłanie jest zabronione,
– jeżeli złożone przez sprawcę przedmioty podlegające przepadkowi mogą ulec szybkiemu zniszczeniu lub zepsuciu, ich przechowywanie byłoby połączone z niewspółmiernymi kosztami lub nadmiernymi trudnościami albo powodowałoby znaczne obniżenie ich wartości, organ postępowania przygotowawczego nakłada na sprawcę obowiązek uiszczenia ich równowartości pieniężnej, chyba że przepadek dotyczył przedmiotów których wytwarzanie, posiadanie, obrót, przechowywanie, przewóz, przenoszenie lub przesyłanie jest zabronione,
– zawiadomienie powinno być złożone na piśmie lub przekazane ustnie do protokołu.
W pewnych przypadkach zawiadomienie o popełnieniu czynu zabronionego będzie nieskuteczne. A mianowicie wówczas:
– kiedy sprawca składa zawiadomienie, gdy organ ścigania ma już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego,
– po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania w sprawie zarzutu popełnienia tego czynu zabronionego, o którego popełnieniu zawiadamia sprawca.
Ponadto z instytucji czynnego żalu nie będzie mógł skorzystać sprawca, który:
– kierował wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego,
– wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, polecił jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego,
– zorganizował grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego albo taką grupą lub związkiem kierował, chyba że zawiadomienia dokonał ze wszystkimi członkami grupy lub związku,
– nakłaniał inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony.
