Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą mają do wyboru kilka sposobów opodatkowania. Najbardziej popularną formą są miesięczne zaliczki na podatek dochodowy PIT (osoby fizyczne) i CIT (osoby prawne). Osoby fizyczne mogą wybrać pomiędzy skalą podatkową, a podatkiem liniowym. W przypadku spółek prawa handlowego w grę wchodzi jedynie podatek liniowy.
Zaliczka miesięczna (CIT lub PIT), oraz VAT
Co miesiąc do 20 każdego następnego miesiąca podatnik musi wpłacić zaliczkę po zsumowaniu przychodów, od których odejmuje koszty podatkowe. Od uzyskanego dochodu wylicza podatek (według skali lub liniowy dla PIT a dla CIT tylko liniowy).
W przypadku PIT (osób fizycznych) podatek pomniejsza się o składkę na ubezpieczenie zdrowotne (7,75 % podstawy wymiaru).
Dodatkowo tzw. Vat-owcy co miesiąc do 25 każdego następnego miesiąca muszą wyliczyć i odprowadzić do Urzędu Skarbowego podatek VAT (różnica pomiędzy VAT należnym, a naliczonym). Razem z wpłatą mają obowiązek wypełnienia i dostarczenia do US deklaracji VAT-7.
Zaliczki kwartalne
liczy się narastająco, czyli od dochodu osiągniętego od początku roku. Przy tej metodzie nie ma znaczenia, że rok podatkowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym. Zaliczki odprowadza się za kwartał roku kalendarzowego.
W przypadku podatku VAT kwartalnego, kumuluje się podatek naliczony i należny VAT i rozlicza go kwartalnie do 25 dnia miesiąca po upływie danego kwartału, jako różnicę pomiędzy VAT należnym, a naliczonym (o ile nie powstanie nic nie wpłacamy).
Z tej formy opodatkowania mogą jedynie skorzystać tzw. „mali podatnicy”, oraz firmy, które po raz pierwszy podjęły działalność w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy (a więc rok 2015 i 2016), ale pod warunkiem, że nadal są „małymi podatnikami”.
W 2016 roku „małym podatnikiem” jest podmiot, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług), nie przekroczyła w 2015 roku kwoty 1.200.000 euro tj. 5.092.000,00 zł
„Mały podatnik”, ma możliwość wrzucenia jednorazowo w koszty w danym roku podatkowym, faktury zakupowe do kwoty 50 000 euro. (jako odpisy amortyzacyjne). W 2016 roku będzie to kwota 212 000 zł w skali roku.
Powyższe, dotyczy zakupu środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych, z wyłączeniem samochodów osobowych. Zastosowanie tej jednorazowej amortyzacji jest uznawane za pomoc „de minimis”, co może mieć znaczenie przy ubieganiu się o pomoc publiczną, np., rozłożenie podatku na raty itp.
Zaliczki uproszczone
W przypadku wyboru tej formy opodatkowania, podatnik jest zobowiązany do wpłaty podatku dopiero z końcem roku podatkowego, czyli do 30 kwietnia roku następnego. Oczywiście tylko wtedy jeżeli wystąpi konieczność jego zapłaty.
W przypadku przedsiębiorcy rozliczającego się według skali podatkowej, zaliczka stanowi 1/12 podatku (obliczonego według zeznania podatkowego za 2014 rok) składanego w 2015r. O ile w 2014 r., wystąpiła strata lub dochód nie przekroczył kwoty powodującej obowiązek zapłaty podatku, zaliczkę wylicza się od dochodu za 2013 r. O ile i w tym roku nie było dochodu, nie ma możliwości skorzystania z tej formy wpłacania zaliczek.
Osoba fizyczna uproszczoną zaliczkę, może pomniejszyć jeszcze o składkę zdrowotną 7,75 % podstawy jej wymiaru.
U przedsiębiorcy płacącego podatek liniowy PIT-36L, uproszczona zaliczka będzie stanowiła 1/12 podatku wyliczonego przy zastosowaniu 19% stawki, reszta jak wyżej.
O ile rok podatkowy przedsiębiorcy jest krótszy lub dłuższy niż 12 miesięcy, to wtedy podstawą wyliczenia zaliczki jest podatek przypadający proporcjonalnie na każdy miesiąc. Ostateczne rozliczenie podatku następuje w zeznaniu rocznym.
Możliwości opłacania zaliczek w formie uproszczonej pozbawione są osoby i firmy, które po raz pierwszy podjęły działalność w roku podatkowym lub w roku poprzedzającym rok podatkowy (a więc w 2015 lub 2016 roku). Z uwagi na to, że nie ma po prostu z czego wyliczyć takiej zaliczki.