Wynagrodzenie wypłacane co miesiąc pracownikowi, aby spełniało swój motywacyjny charakter, często oprócz płacy zasadniczej, wyposażane jest w szereg różnego rodzaju dodatków. Wśród nich znajduje się m.in. premia regulaminowa, dodatek stażowy czy dodatek funkcyjny. Ten ostatni, bardzo szczególny rodzaj dodatku, może być wypłacany z mocy prawa lub wedle uznania pracodawcy. Zasady jego przyznawania nie są tak powszechnie znane jak chociażby premia regulaminowa czy dodatek stażowy. Aby nie popełnić błędów przy samodzielnym ustalaniu zasad przyznawania dodatku funkcyjnego warto jest wziąć pod uwagę szereg obowiązujących przepisów prawnych, ale także pamiętać o osobie, której przyznaje się taki dodatek, co warunkuje jego wysokość.
Czym jest dodatek funkcyjny?
Dodatek funkcyjny stanowi dodatkowy element wynagrodzenia wypłacany pracownikowi w związku z pełnieniem przez niego określonej funkcji kierowniczej i stanowiący rekompensatę posiadania większej odpowiedzialności (często nie tylko za swoją pracę, ale także za pracę innych osób), jak i większego nakładu pracy koniecznego do wypełniania swoich obowiązków zawodowych. Jest to stały składnik dodatkowy wynagrodzenia i raz przyznany musi być wypłacany do czasu, gdy nie ulegną zmianie warunki umowy o pracę, w tym przede wszystkim – stanowisko pracy. W odróżnieniu od szeregu innego rodzaju dodatków, dodatek funkcyjny jest bowiem dodatkiem przyznawanym bezpośrednio w związku z pełnioną funkcją. Aby go otrzymać nie trzeba spełnić szeregu innych przesłanek. Dodatek funkcyjny może mieć oprócz tego charakter obligatoryjny bądź fakultatywny.
Kiedy dodatek funkcyjny ma charakter obligatoryjny, a kiedy fakultatywny?
Dodatek funkcyjny ma charakter obowiązkowy jeśli zasady jego przyznawania zostały określone przez przepisy wewnątrzzakładowe, jak np. regulamin wynagradzania, o czym mówi art. 77.2 § 2 kodeksu pracy lub też przez przepisy szczególne, które regulują stosunek pracy określonej grupy pracowników. W tym drugim przypadku dodatek funkcyjny przysługuje głównie na mocy przepisów o wynagradzaniu pracowników pracujących w samorządach, urzędach państwowych, jednostkach organizacyjnych samorządu terytorialnego czy też w publicznych zakładach opieki zdrowotnej. W innych sytuacjach dodatek funkcyjny jest fakultatywny. Pracodawca może go wówczas wypłacać pracownikowi indywidualnie, jeśli zasady wypłacania i wysokość takiego dodatku zostały określone w treści umowy o pracę.
W jaki sposób powinna być ustalana wysokość dodatku funkcyjnego?
Wysokość dodatku funkcyjnego może być określana zarówno kwotowo, jak i procentowo – w stosunku do kwoty wynagrodzenia zasadniczego. Przy ustalaniu wysokości dodatku funkcyjnego należy przede wszystkim wziąć pod uwagę takie czynniki, jak rodzaj pracy i stopień jej trudności, zakres odpowiedzialności czy kwalifikacje posiadane przez pracownika. Należy także pamiętać, że wysokość takich dodatków mogą kształtować przepisy szczególne, takie jak rozporządzenia płacowe dla danej grupy zawodowej. Oprócz sposobu obliczania dodatku mogą one również określać maksymalny poziom dodatku funkcyjnego określony kwotowo (chociażby w przypadku pracowników samorządowych, którzy są zatrudniani na podstawie wyborów, jak prezydenci miast, burmistrzowie, wójtowie, marszałkowie województw i starości), jak i procentowo w stosunku do najniższego wynagrodzenia zasadniczego (jak np. w przypadku pracowników samorządowych pracujących w urzędach marszałkowskich, starostwach powiatowych czy urzędach gmin i miast).
W przypadku problemów z określeniem zasad przyznawania dodatku funkcyjnego do wynagrodzenia i wyliczeniem go w poszczególnych miesiącach, warto jest zwrócić się o fachową pomoc do profesjonalnego biura rachunkowego, takiego jak np. Biuro rachunkowe Kognitariat. Pozwoli to uniknąć błędów przy przygotowywaniu list płac i konieczności sporządzenia korekt deklaracji ZUS-owskich. Fachowa pomoc specjalistów w dziedzinie rachunkowości, a także kadr i płac pozwala na kompleksowe rozliczenie dodatku funkcyjnego.
