Kiedy wydawało się, że na dobre pożegnaliśmy się z karami za niewpisywanie np. symboli PKWiU na fakturach, pojawiło się GTU. Chociaż oznaczenia te nie dotyczą faktur, to za brak wskazania kodów GTU w ewidencji sprzedaży będą groziły wysokie kary finansowe (rozpoczynające się od 500 zł – przy braku/pomyłce jednego tylko kody GTU).
GTU to 13 kodów grup (towarów i usług), które są technicznym elementem ewidencji sprzedaży, wykorzystywanym podczas rozliczeń podatku VAT (nowy JPK_V7M i JPK_V7K).
Jednym zatem z istotniejszych nowych obowiązków (począwszy od 1 października 2020 r.), będzie właśnie konieczność stosowania kodów grup towarów i usług (GTU), które muszą znaleźć się w strukturze sprzedaży, a następnie w pliku JPK_V7.
Aby właściwe kody (GTU) mogły się znaleźć w ewidencji VAT, a następnie w pliku JPK-V7 wysyłanym do US, konieczne będzie dokonanie zmian własnych, dotychczasowych praktyk (nawyków). Być może niezbędne będą również zmiany lub aktualizacje Państwa programów magazynowych i fakturowych tak, aby w momencie wydania tworów, czy świadczenia usług, kody GTU pojawiły się na dokumentach wysyłanych następnie do księgowości.
Kody GTU
Znaczna część kodów GTU dotyczy grup towarowych tzw. wrażliwych (paliwo, alkohol, tytoń, metale szlachetne czy elektronika itd.), ale nie tylko, bo również i dostaw budynków, gruntów oraz usług transportowych i magazynowych. Oznaczeniu podlegają także usługi o charakterze niematerialnym, np. doradcze, księgowe, prawne, zarządcze, szkoleniowe, marketingowe i reklamowe, a także badania rynku i opinii publicznej.
Poniżej 13 obowiązkowych oznaczeń kodów GTU:
- GTU_01
Dostawa napojów alkoholowych – alkoholu etylowego, piwa, wina, napojów fermentowanych i wyrobów pośrednich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym.
- GTU_02
Dostawa towarów, o których mowa w art. 103 ust. 5aa ustawy (pakiet paliwowy).
- GTU_03
Dostawa oleju opałowego w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym oraz olejów smarowych, pozostałych olejów o kodach CN od 2710 19 71 do 2710 19 99, z wyłączeniem wyrobów o kodzie CN 2710 19 85 (oleje białe, parafina ciekła) oraz smarów plastycznych zaliczanych do kodu CN 2710 19 99, olejów smarowych o kodzie CN 2710 20 90, preparatów smarowych objętych pozycją CN 3403, z wyłączeniem smarów plastycznych objętych tą pozycją.
- GTU_04
Dostawa wyrobów tytoniowych, suszu tytoniowego, płynu do papierosów elektronicznych i wyrobów nowatorskich, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym.
- GTU_05
Dostawa odpadów – wyłącznie określonych w poz. 79–91 załącznika nr 15 do ustawy.
- GTU_06
Dostawa urządzeń elektronicznych oraz części i materiałów do nich, wyłącznie określonych w poz. 7–9, 59–63, 65, 66, 69 i 94–96 załącznika nr 15 do ustawy.
- GTU_07
Dostawa pojazdów oraz części samochodowych o kodach wyłącznie CN 8701–8708 oraz CN 8708 10.
- GTU_08
Dostawa metali szlachetnych oraz nieszlachetnych – wyłącznie określonych w poz. 1–3 załącznika nr 12 do ustawy oraz w poz. 12–25, 33–40, 45, 46, 56 i 78 załącznika nr 15 do ustawy.
- GTU_09
Dostawa leków oraz wyrobów medycznych – produktów leczniczych, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych, objętych obowiązkiem zgłoszenia, o którym mowa w art. 37av ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne.
- GTU_10
Dostawa budynków, budowli i gruntów.
- GTU_11
Świadczenie usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.
- GTU_12
Świadczenie usług o charakterze niematerialnym – wyłącznie: doradczych, księgowych, prawnych, zarządczych, szkoleniowych, marketingowych, firm centralnych (head offices), reklamowych, badania rynku i opinii publicznej, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych.
- GTU_13
Świadczenie usług transportowych i gospodarki magazynowej – sekcja H PKWiU 2015, symbol ex 49.4, ex 52.1.
Obowiązek stosowania kodów GTU
Kody GTU będziemy obowiązani stosować dla poszczególnych faktur sprzedaży (w tym dla poszczególnych pozycji na takich fakturach), zarówno sprzedaży krajowej, jak i WDT, eksportu towarów bądź usług oraz faktur zaliczkowych i refaktur).
Nie ma obowiązku umieszczania kody GTU na każdej fakturze, gdyż przepisy dotyczące wystawiania faktur nie uległy zmianie – niemniej jednak, ich zamieszczanie na fakturze nie jest zabronione.
Od pytania, kiedy i jak stosować kody GTU, nie mniej ważne jest również pytanie, kiedy oznaczeń tych nie trzeba stosować? Tego niestety nie dowiemy się bezpośrednio z rozporządzenia z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. poz. 1988; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1127). Pozostaje jedynie śledzić wyjaśnienia i odpowiedzi publikowane na stronach internetowych Ministerstwo Finansów.
Ponieważ symbole GTU dotyczą ewidencji sprzedaży, a więc będą spełniać funkcję analityczną dla organów podatkowych, nie musimy stosować ich do transakcji zakupu, które skutkują pojawieniem się VAT należnego (np. WNT, import usług).
Kodów GTU nie stosujemy też:
- na dokumentach zbiorczych, czyli informacji o sprzedaży ewidencjonowanej na kasie rejestrującej,
- na nieobjętej obowiązkiem prowadzenia ewidencji sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej,
- w przypadku zbiorczych informacji o sprzedaży nieudokumentowanej fakturami (np. nieodpłatne przekazanie towarów),
- w przypadku korzystania z ulgi na złe długi,
- dla świadczeń złożonych/kompleksowych (np. sprzedając alkohol (GTU_01) w ramach usługi gastronomicznej, czy sprzedaż części samochodowe (GTU_07) w ramach usługi naprawy pojazdu.
Na co warto uważać?
Co do świadczeń złożonych/kompleksowych zalecam tu duża ostrożność. W sytuacji, gdy na takiej fakturze, wyszczególnione będą dodatkowo w osobnych pozycjach, towary/usługi wykorzystane do świadczonej usługi kompleksowej/złożonej, wówczas dla każdej pozycji może okazać się konieczne zastosowanie kodu GTU.
Opisana powyżej sytuacja jest przykładem na to, że nie zawsze mamy do czynienia ze świadczeniem złożonym/kompleksowym (jeden, większy, złożony z wielu elementów towar lub jedna, złożona z kilku świadczeń i/lub towarów usługa), lecz ze świadczeniem kilku odrębnych usług lub dostawą kilku odrębnych towarów. Jeżeli są one z wymienione w którejś z 13 kategorii GTU, to do każdej takiej pozycji, należy obowiązkowo podać kod GTU i wykazać go osobno w pliku JPK-V7 z takim kodem.
Dobrym przykładem jest tu kod GTU_10 – dostawa budynków, budowli i gruntów – który należy wskazać, o ile będziemy mieli do czynienia z leasingiem finansowym dla tych dostaw. Dochodzi tu wówczas do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Podobnie jak przy sprzedaży prawa wieczystego użytkowania gruntu, przekształcenia prawa użytkowania wieczystego gruntu we własność oraz ustanowienia prawa wieczystego gruntu (zgodnie z wyjaśnieniami Ministerstwa Finansów). Kodu GTU_10 nie musimy jednak podawać w przypadku świadczenia usług budowalnych i remontowych na tych ww. nieruchomościach (zgodnie z wyjaśnieniami Ministerstwa Finansów).
