Jeśli nasz cały zarobek mieści się w kwocie wolnej, to po prostu wcale nie płacimy podatku. Jeśli jest od niej wyższy, to płacimy podatek od nadwyżki ponad tę kwotę. Można powiedzieć, że kwota wolna to odpowiednik zerowej stawki podatkowej. Suma wolna od podatku jest konsekwencją sposobu obliczania podatków w naszym kraju, według którego podatki od kwoty równej 3091 zł. lub mniej zawsze wynoszą 0 zł.
W Polsce kwota bez podatku to 3 091,00 zł obowiązuje już kilka lat i będzie obowiązywać w 2016 roku według stawek podatkowych na ten rok i określona jest przez art. 27 ust. 1 Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1991 r. Nr 80 poz. 350 ze zm.).
Ustalony limit – 3091 zł – to ostateczna kwota dochodu, a więc po odliczeniu wszystkich przysługujących podatnikowi ulg oraz kosztów uzyskania przychodu. Kwota podatku, którego nie zapłacimy, obliczana na podstawie 18-procentowego progu podatkowego, nie może wynieść więcej niż 556,02 zł.
Podatnik chociaż nie zapłaci podatku od kwoty dochodu do 3091 zł, to jednak nie jest zwolniony z obowiązku rozliczenia się z Urzędem Skarbowym. Każda osoba fizyczna w Polsce, bez względu na dochody musi w określonym terminie złożyć zeznanie podatkowe.
Z możliwości zwolnienia kwoty od podatku mogą skorzystać jedynie podatnicy, którzy rozliczają się z fiskusem na podstawie progów podatkowych. Ryczałtowcy, a także podatnicy używający karty podatkowej oraz ci, którzy rozliczają się liniowo, nie mogą skorzystać z tej preferencji.
Kwotę wolną można rozliczać na dwa sposoby. Pierwszy z nich polega na comiesięcznym odliczaniu od zaliczki na podatek dochodowy 1/12 kwoty wolnej, a więc 46 zł i 33 gr. Drugi sposób to rozliczenie się na koniec roku. W tym wypadku uzyskujemy nadpłatę podatku, która może wynieść maksymalnie 556 zł i 2 gr.
Jeśli nasze dochody nie przekraczają wartości kwoty wolnej od opodatkowania, zostanie nam zwrócona zaliczka, jaką zapłaciliśmy w ciągu roku. Jeśli natomiast uzyskaliśmy wyższe dochody, suma naszego podatku zostanie pomniejszona o 556,02 zł, czyli 18% kwoty wolnej od podatku.
Musimy jednak pamiętać, że nawet jeśli nasze dochody wynoszą mniej lub tyle ile wynosi kwota zwolniona z opodatkowania, wciąż jesteśmy zobligowani do tego, by dostarczyć do urzędu skarbowego deklarację podatkową. Odpowiedniego druki PIT nie musimy przedkładać jedynie wtedy, kiedy nie uzyskaliśmy żadnych przychodów i nie prowadzimy działalności gospodarczej.
