Wynagrodzenie za staż pracy jest świadczeniem jednorazowym, przysługującym pracownikowi z tytułu pozostawania w zatrudnieniu przez określony czas. Nie istnienie akt prawny, który zawierałby ogólną regulację w zakresie prawa pracowników do nagród obowiązujący wszystkich pracowników.
Prawo do wypłaty nagrody powinno wynikać z przepisów płacowych, obowiązujących u danego pracodawcy zawierających warunki nabycia prawa do nagrody oraz wysokość, termin i sposób jej wypłaty
Z kolei wysokość przysługującego pracownikowi dodatku zależy od wymiaru jego zatrudnienia. Oznacza to, że naliczenia wysokości dodatku za wieloletnią pracę pracownikowi zatrudnionemu na część etatu należy dokonać proporcjonalnie do jego wymiaru czasu pracy.
Podstawą obliczenia nagrody jest wynagrodzenie przysługujące pracownikowi w dniu nabycia prawa do nagrody. Wyjątkowa sytuacja ma miejsce w sytuacji, gdy w dniu wypłaty pensja przysługująca zatrudnionemu jest większa niż w dniu nabycia prawa. W takim przypadku nagrodę oblicza się od wyższej kwoty. Przy obliczaniu wynagrodzenia miesięcznego stosuje się zasady takie same jak w przypadku ustalania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.
Pracodawca spoza sfery budżetowej może samodzielnie uregulować zasady nabywania prawa do nagrody jubileuszowej i jej wypłaty. Chodzi tu szczególnie o kwestie zaliczania do stażu jubileuszowego różnych okresów pracy oraz okresów jej nieświadczenia. Ponadto może ustalić częstotliwość jej wypłaty, a także wysokość oraz sposób jej obliczenia. Odpowiednie postanowienia mogą być zawarte w przepisach zakładowych lub w umowie o pracę lub też zawierać odesłanie w tym zakresie do ogólnych przepisów prawa pracy. W przypadku takiego odesłania, pracodawcy pozabudżetowi stosują zarządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania (Mon. Pol. z 1989 r. nr 44, poz. 358). Ten akt prawny, choć generalnie już nie obowiązuje, może być stosowany do pracowników nieobjętych przepisami samodzielnie określającymi zasady nabywania prawa i wypłaty nagród jubileuszowych.
Ze względu na fakt, że w okresie urlopu bezpłatnego zawieszeniu ulegają wzajemne prawa i obowiązki stron stosunku pracy (pracownik nie świadczy pracy, a pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia), okresu tego nie należy wliczać do jubileuszowego stażu pracy, chyba że regulacje wewnątrzzakładowe stanowią inaczej.
Jeżeli wysokość nagrody jubileuszowej dla pracowników ustala się na podstawie wynagrodzenia minimalnego przysługującego w danym roku kalendarzowym, to kwotę tę należy pomnożyć przez wartość procentową nagrody (bądź wielokrotność tego wynagrodzenia) stosownie do przepracowanych przez pracownika lat pracy.
Nabycie prawa do dodatku
Dodatek za wieloletnią pracę wypłacany jest w terminie wypłaty wynagrodzenia:
- począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym pracownik nabył prawo do dodatku lub wyższej stawki dodatku, jeśli nabycie prawa nastąpiło w ciągu miesiąca,
- za dany miesiąc, jeśli nabycie prawa do dodatku lub wyższej stawki dodatku nastąpiło pierwszego dnia miesiąca.
Z zapisów ustawy
Prawo do nagrody jubileuszowej przysługuje na podstawie odrębnych przepisów jedynie konkretnym grupom zawodowym, m.in. pracownikom samorządowym, nauczycielom, personelowi medycznemu. Innymi słowy, jest to obligatoryjne świadczenie dla pracowników podlegających swoim pragmatykom służbowym. Pozostali pracodawcy, spoza sfery budżetowej, mogą dodatkowo gratyfikować staż pracy pracowników, ale nie muszą. Jeżeli jednak zechcą to robić, zasady wypłaty, wysokość nagród, sposób obliczania, powinni uregulować w wewnętrznych przepisach płacowych.
