Prowadzący działalność gospodarczą mają obowiązek rozliczyć się z każdego uzyskanego przychodu. Przedsiębiorca najczęściej za wykonaną usługę, bądź sprzedaż produktów wystawia fakturę VAT z określonym terminem płatności. Każda wystawiona i otrzymana faktura musi być zaksięgowana jako przychód lub koszt. Co w przypadku, kiedy faktura nie została opłacona?
Brak wpłaty za wystawioną fakturę
Kwota, która wynika z faktury zakupu jest zaliczana do kosztów uzyskania przychodów. Mówi o tym Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych. W przypadku nieuregulowania kwoty wynikającej z dokumentu, podatnik musi pomniejszyć koszty uzyskania przychodów o wartość faktury.
Faktura umorzona lub niezapłacona też jest przychodem
Od niedawna podatnik ma obowiązek powiększenia przychodu o wartość umorzonych bądź przedawnionych zobowiązań. Mówi o tym art. 14 ust. 2 pkt 6 ustawy o PIT. Niestety jest to przepis, który jest bardzo rzadko stosowany przez podatników nieprowadzących ksiąg rachunkowych. Dzieje się tak, dlatego ponieważ mali przedsiębiorcy, którzy nie są zobligowani do prowadzenia pełnej księgowości musieliby taki fakt odnotować w ewidencji pozaksięgowej, a ta nie jest obowiązkowa.
Powyższy przepis ma zastosowanie jedynie w przypadku podatników, którzy prowadzą księgi rachunkowe i muszą ujawnić przedawnienie na koncie pozostałych przychodów operacyjnych.
Zobowiązania przedawnione
Podatnik musi zdawać sobie sprawę z tego, że wartość przedawnionych zobowiązań jest przychodem niezależnie od tego, czy były one kosztem podatkowym. Czasami podatnik z różnych powodów może nie uznać poniesionego wydatku za koszt, ale nie znaczy to, że w momencie przedawnienia zobowiązania nie musi wykazać przychodu.
Zobowiązania umorzone
Powyższe dotyczy również zobowiązań umorzonych. Od 2013 roku dłużnik, który nie opłacił faktury w terminie ma nie tylko obowiązek zaliczenia przychodu z tytułu umorzenia zobowiązania, ale również musi dokonać odpowiedniej korekty kosztów uzyskania przychodów o wartość zobowiązań niezapłaconych w terminie.
Niezapłacone faktury zakupu ujęte w ewidencji księgowej
Od 1 stycznia 2013 roku weszły w życie zmiany w przepisach dotyczące nieopłaconych faktur zakupu ujętych w ewidencji księgowej, które odnoszą się zarówno do podatku dochodowego jak i podatku VAT.
Przy podatku dochodowym nieopłacone faktury zakupu należy wyksięgować, czyli dokonać ich korekty po upływie 30 dni licząc od daty płatności. Po upływie tego terminu podatnik ma obowiązek zmniejszyć koszty uzyskania przychodów o kwotę, która wynika z dokumentu. W przypadku terminu płatności dłuższego niż 60 dni, podatnik zobowiązany jest do wykonania korekty kosztów po upływie 90 dni od daty zaliczenia kwoty do kosztów uzyskania przychodów.
W sytuacji, kiedy po dokonaniu zmniejszenia kosztów, dłużnik ureguluje zobowiązanie, to tym samym w danym miesiącu zwiększają się koszty uzyskania przychodów o wartość faktury.
Jeżeli chodzi o nieopłacone faktury VAT to muszą one być skorygowane w deklaracji w czasie 150 dni następujących po terminie płatności podanym na fakturze. Dłużnik ma obowiązek dokonać korekty kwoty podatku VAT, która wynika z nieopłaconej faktury w rozliczeniu za miesiąc, bądź kwartał, w którym minął 150 dzień licząc od daty upływu terminu płatności znajdującego się na fakturze.
Odpowiedzialność karno-skarbowa
Podatnik, który nie wykaże przedawnienia faktury w przychodach może liczyć się z poważnymi konsekwencjami włącznie z odpowiedzialnością karno-skarbową.
Za niewykonanie korekty za nie zapłacone faktury grozi kara w wysokości nawet 30% nie skorygowanego podatku.
