Urlop wypoczynkowy jest najbardziej oczekiwanym, corocznym wydarzeniem w życiu zawodowym większości pracowników. Podczas planowania urlopu, warto wiedzieć, ile dni wolnego nam przysługuje i na jak długie wakacje można sobie pozwolić.
Staż pracy
Ilość dni urlopu wypoczynkowego jest ściśle zależna od posiadanego stażu pracy. Pracownicy, którzy są zatrudnieni przez mniej niż 10 lat, mają prawo do 20 dni rocznie. Powyżej tego stażu pracy przysługuje już 26 dni urlopu rocznie. Nie oznacza to jednak, że dopiero po przepracowaniu tych 10 lat w zakładach, można wziąć wydłużony urlop. Do stażu pracy pod tym kątem liczą się wszystkie okresy zatrudnienia, nauki oraz innych czynności, takich jak służba wojskowa, okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych, wszelkiego typu urlopy bezpłatne czy prowadzenie gospodarstwa rolnego. Wszystkie te okresy sumują się i dają ostateczne rozliczenie ilości dni urlopowych. Trochę inaczej wygląda kwestia wliczania nauki do stażu pracy. Dodatkowe lata są przyznawane za ukończenie odpowiedniej szkoły ponadgimnazjalnej. I tak więc za zasadniczą szkołę zawodową przysługuje okres w stażu pracy w długości trwania nauki, nie dłużej jednak niż 3 lata. Szkoła średnia ogólnokształcąca daje dodatkowe 4 lata, a studia wyższe 8 lat. W tym wypadku jednak, okresów nauki się nie sumuje. Pracownik, który ukończył liceum ogólnokształcące i uczelnię wyższą, może doliczyć do stażu pracy tylko najdłuższy z tych okresów, czyli 8 lat, a nie sumę wynoszącą 12 lat.
Urlop proporcjonalny
Pracownicy, którzy zostali zatrudnieni w danym zakładzie w trakcie trwania roku kalendarzowego, mają prawo do urlopu proporcjonalnego. Nie jest to cała pula dni urlopowych, a jedynie jej ułamek. W pierwszym kroku należy obliczyć ilość przysługujących dni wolnych tak, jakby osoba zatrudniona była przez cały rok. W kolejnym kroku trzeba obliczyć stosunek przepracowanych miesięcy do ilości miesięcy w roku, a na koniec ułamek ten pomnożyć przez liczbę należnych dni. Pracownicy, którzy w trakcie roku zyskują prawo do zwiększonego urlopu, mają prawo żądać urlopu uzupełniającego, czyli maksymalnie dodatkowych 6 dni.
Dodatkowy urlop wypoczynkowy
Poza standardowymi regułami określającymi ilość dni urlopu wypoczynkowego, istnieją uprzywilejowane grupy pracowników, które mają prawo do zwiększenia wymiaru dni wolnych o odpowiednie wartości. Przykładowo, osoby niepełnosprawne mają prawo do dodatkowych 10 dni wolnego, sędziowie i prokuratorowie mają 6 albo 12 dni w zależności od ich stażu pracy, nauczyciele zatrudnieni w szkołach bez ferii zimowych – aż 35 dni dodatkowego urlopu wypoczynkowego. W przypadku niewykorzystania tego czasu w roku bieżącym, urlop przechodzi na rok następny i można go jeszcze wykorzystać przez 9 miesięcy, a więc do końca września w roku następnym. W przypadku, gdy pracownik nie wykorzysta urlopu w całości w przysługującym mu czasie, pracodawca ma obowiązek wypłacić mu ekwiwalent, stąd bardzo często obserwuje się wręcz przymusowe wysyłanie zatrudnionych na wakacje.
Ile jednorazowo?
Przyjmuje się, że pracownik powinien wykorzystać jednorazowo 10 dni wolnego, a więc zrobić sobie w pracy przerwę na całe 2 tygodnie. Zatrudniony może zrzec się tego prawa, ale konieczne jest przedstawienie na piśmie odpowiedniego oświadczenia, którym pracodawca będzie mógł się zasłonić w trakcie kontroli. Dodatkowo, w ramach urlopu wypoczynkowego, można 4 dni wykorzystać jako urlop na żądanie. Musi on zostać zgłoszony najpóźniej w dniu skorzystania z niego. Każda taka nieobecność w pracy pomniejsza ilość należnych dni urlopowych.
Wszystkie informacje można znaleźć w kodeksie pracy oraz odpowiednich ustawach i rozporządzeniach o szczególnych grupach zawodowych. Nadzór nad kilkoma pracownikami może wydawać się łatwy, jednak w przypadku, gdy firma rozwija się i zatrudnionych osób przybywa, warto skorzystać z usług profesjonalistów. Do tego grona należy biuro rachunkowe Kognitariat w Warszawie, które fachowo zajmie się wszystkimi sprawami pracowniczymi i socjalnymi w firmie. O pomyłki jest bardzo łatwo, a grzywny za nieprzestrzeganie przepisów prawa pracy są wysokie.
